Litteratur: "Ikke bare trofèer" (S.Solli)

Medan "Jakt - for alle penga!" tok systematisk føre seg jakt på ulike viltartar, samt grundige rapportar frå jakter rundt om i verda, kjem Solli her med laust samansette forteljingar frå eit vidt spekter av jakter. Lesaren får vere med på meir eller mindre vellukka jakter etter alt frå kråke til bøffel, og som vanleg sparer ikkje forfattaren på våpentekniske detaljar.

I tillegg til å vere ei bok om jakt, handlar boka om Svein Solli sine siste år på jakt, då han måtte kjempe hardt for kvar jaktdag. Den raude tråden i boka er jaktglede, at det er ikkje alltid det er utbyttet eller størrelsen på trofèet som er det viktigaste.

Alt i alt er dette ei bok alle jegrar med interesse for våpen og ammunisjon bør ha i bokhylla!

Jegerdraumar

Det er ein del jakter rundt om i verda eg berre veit at eg skal ha med meg før eg går i grava. Nokre av desse har eg skildra her:

Bøffeljakt i Afrika
Jakt på farleg vilt har eg tenkt mykje på den seinare tida. Det er heilt klart ein fasinerande tanke å jakte på vilt som kan ta igjen. Av dei fem store er det bøffelen som i første omgang tiltrekkjer meg, det har nok litt å gjere med pris også.. Og for ein over middels våpeninteressert jeger er jo det å byggje ei skikkeleg DG-rifle(Dangerous Game rifle) noko ein må gjere ein gong i livet. Bøffeljakta skal sjølvsagt foregå på gamlemåten, med sporing i tett bush.

Kudujakt i Afrika
Av antilopene i Afrika er nok Kuduen den mest kjende og berykta. Det er noko spesielt med dette store dyret med spiralhorna. Av alle antiloper eg ikkje har skote i Afrika, er det ein Kudu eg ynskjer meg aller mest.

Tradisjonell skotsk rypejakt
Tweedjakke, six-pence, slips og sideliggar. Slik eg føre meg den tradisjonsrike jakta på den skotske lirypa, red grouse. Her til lands kanskje best kjent som ”The Famous Grouse”.

Fjelljakt på Ibex(steinbukk)
Ibex er nok det viltet flest jaktar på i dei høge fjella i Asia, i tillegg til Marco Polo. Ibexen er også den mest økonomisk overkomelege. Jakt frå hesteryggen på mange tusen meters høgde har ei heilt spesiell dragning på meg, og er noko eg berre må ha med meg ein gong i framtida.

Vårjakt på bjørn
Å reise til Nord-Amerika for å jakte Bjørn på åte ville ikkje falle meg inn i mine villaste fantasiar. Når eg skal jakte bjørn skal han jaktast på våren, snikande med kikkert langs elvebreidder i villmarka. Bjørnejakt er noko som ligg i sjela til norske jegrar trur eg, frå den tida forfedrene våre skaut ned bestanden her heime.

Fjelljakt på New Zealand
Det vert sagt at New Zealand med sine høge tinderader er det land i verda som liknar mest på Noreg. Det er då sjølvsagt om ein ser vekk frå antalet og mangfaldet av vilt. I frodige dalar mellom høge fjell kan ein på New Zealand jakte gemse, thar og over ti ulike hjorteartar. Og her finst det friheit, dette er nemleg eit av få land i verda der ein kan jakte storvilt utan guide.

Europeisk drivjakt
Ei skikkeleg europeisk drivjakt, med villsvin, hjort, rådyr og/eller dåhjort i dreva er action for heile krona. Mogelegheitene er mange, men for meg er det kanskje eit godt revir i Polen som er mest attaktivt, pga. prisen.

Godt nytt for alle med 6,5!

Nosler har endeleg kome med si Accubondkule i 140grs utgåve i 6,5mm!

Accubond er ei glimrande jaktkule, som er både presis og solid. Sjølv kjem eg til å bestille nokre pakkar så snart dei kjem for sal her heime, og lade dei i 6,5-06 til all slags jakt.

Sako går Amerika(9,3 attende i Afrika)

9,3mm. Ein kulediameter europeiske jegrar har vore glade i i lang tid, og i seinare tid har den vorte meir og meir populær her i Noreg. Mest brukt er 9,3x62 Mauser, og ekvivalenten i krageform: 9,3x74R. Til elgjakt har 9,3-patronene vorte meir og meir populære, både i bolt- og dobbelrifler. 9,3 er kort og godt europas eigen 375.

Som på alle område handlar det i våpenbransjen om å lage noko som er betre enn det som finst, i alle fall å få kjøparane til å tru det. Difor kom først 9,3x64 Brenneke, som er endå meir lik 375 H&H i yting, og så sist frå Finland i 2002/03: 9,3x66 Sako. Denne patrona har fått nokså lite merksemd etter lanseringa, og difor har no Sako valgt å lansere den i Amerika, i samarbeid med Federal. Og når kaliber skal lanserast i Amerika, og Federal står bak, ja då skal kaliberdiameter rundast opp til næraste "heile" tal, og "magnum" skal leggjast til. Slik er det berre. Og slik er det at Sakos 9,3x66 no har vorte til 370 Sako Magnum.

Grunnen til at eg fatta interesse av denne saka, var ein artikkel av Craig Boddington i "Guns and Ammo". Boddington er lidenskapeleg afrikajeger, og testar stadig nye børser på m.a. bøffeljakt. Denne gongen var han saman med nokre av sjefane hjå Federal i Zimbabwe, og kort fortalt skaut dei seks bøflar med patrona, og ingen gjekk meir enn 50 fot. Det er uvanleg! I Zimbabwe er det forresten lov med 9,3mm på storviltjakt, så lenge eit visst energikrav er innfridd. 9,3x62 skal kunne klare dette kravet.

Dei nytta seg av Sakorifler i 370 Sako Magnum, ladd med normalkulevekta framfor nokon til 9,3mm: 286grs. Kula var Barnes TSX, og Barnes Solids(homogene heilmantlar). Det som er gunstig med patrona er at den passar i ein mekanisme med normal lengde("mauserlengde"), og ein får full magasinkapasitet. I tillegg skryt Boddington av glimrande presisjon og snill rekyl. Kva meir kan ein ynskje seg på bøffeljakt?

Artikkelen til Boddington kan lesast her:
http://gunsandammomag.com/cs/Satellite/IMO_GA/Story_C/Tough+Enough?packedargs=pagenum%3D1

Patronportrett: 7mm Remington Magnum

Remingtons store 7mm vart lansert i 1962, som følgje av ei enorm interesse for slagkraftige 7mm-patroner i USA. Patrona vart og er framleis den mest vellukka magnumpatron som nokon gong er konstruert.

7mm RM har standard magnumstøtbotn(.532in), og ei hylselengde på 2,5in(63,5mm). Den er altså i praksis ei 338 Winchesterhylse nedstrypt til 7 mm. Normalt har løp i kaliberet riflestigning på om lag 1:9 (Remington sjølv leverer sine rifler med riflestigning 1:9 ¼).
Ein av grunnane til den enorme suksess patrona har vorte, er det gode utvalet av alle slags kuler i kaliberet. Sierra og Hornady leverer lette holspisskuler på 100gr(6,5g), Nosler leverer sine standardsetjande Partitionkuler i ulike variantar og sjølvsagt vert alle dei ”store” superkulene levert i 160 og 175grs utgåver(i alle fall). T.d. kan nemnast Swift A-Frame og Trophy Bonded Bear Claw.

Min 7mm er ein 700 BDL, med løpet kappa på 57,5 cm. Dei siste åra har eg felt eit stort utval vilt med den, t.d. kråke, gås, rev, sel, rein og gnu. Skal eg på jakt der eg veit den kan bli krevande skot, er 7mm magnumen min mest trufaste føljesven, og når våryre råbukkar skal utfordrast på heimebane i Skottland til våren, vert sjølvsagt 7mm-en med. Dei kulene eg har brukt mest er 120grs Hornady V-Max, 140grs Nosler Accubond og 160grs Nosler Partition. I tillegg har eg brukt ein del Barnes X, 150grs Nosler Ballistic Tip og 150grs Norma FMJ.

Av krut brukar eg stort sett kun Norma MRP, som gir passleg hylsefylling og jamn hastigheit. Vihtavuori 160 og 165 er også greie val. Alle mine ladningar er med CCI 200 standard rifletennhetter og Normahylser.

Nokre favorittladningar har vorte:

120grs V-Max – 71grs MRP, 83mm, ca. 950 m/s
- Litt under max, men eg vel å stoppe der for å unngå ekstrem løpsslitasje. Er skremmande effektivt på kråke, måse, rev og liknande vilt som ikkje skal etast.

140grs Nosler Accubond – 67grs MRP, 83mm, ca 920 m/s
- Brukt på diverse vilt i Afrika, samt t.d. rein, sel og gås her heime. Svært flattskytande, men har opplevd seperasjon av mantel og blykjerne.

160grs Nosler Partition – 66grs MRP, 83.5mm, ca 885 m/s
- Vanvittig presis(under 15mm@100m). Kun brukt på ein rein så langt, men fungerte fint der. Vert med på bukkejakt i Skottland til våren.

(NB! Eg tek ikkje ansvar for bruk av desse ladningane, men ingen av dei er max i rifla mi)

For jakt på matfugl har Norma ein fin butt heilmanel på 150grs. Denne er å få som fabrikkpatron i Norma Jaktmatch.

For dei som syslar med langhaldsskyting på blink finst det mange gode matchkuler å oppdrive, t.d. 168grs Sierra Matchking, og Berger. Kaliberet er populært mellom dei som skyt konkurransar på 1000m.

For meg er dette jaktpatron med stor P, og eg kan leve med redusert magasinkapasitet og litt større løpsslitasje enn nokre standardkaliber.

Film: ”I skogsfuglens rike” (K. Clausen/M. Blom)

Å feste jakt til film er mange gongar vanskelegare en jakta i seg sjølv. Ikkje berre skal jegeren spore opp og skyte viltet, men han skal samtidig ha ein kameramann med seg innpå viltet, og denne skal ha klar sikt nr skotet går. Og når jaktforma er skogsfugljakt er det om mogeleg endå verre, sidan skotsjangsane kjem fort og forsvinn endå raskare.

Ingen nordmann har satsa så hard på jaktfilmar som Kristoffer Clausen, og han framstår i dag som ein av våre aller dyktigaste jaktfilmskaparar, i tillegg til å ha ein imponerande årsproduksjon.

I denne filmen føljer vi Martin Blom og Runhild Gjelsvik på skogsfugljakt med ståande fuglehundar, samt på toppjakt med rifle. I tillegg møter vi den ivrige spetsjegeren Stian Berntsen på jakt med treskjellar, både finsk- og norbottenspets.

Filmen inneheld mange fantastiske skotsituasjonar, som stødig er festa til film av Clausen. Det er tydeleg at produsentane har brukt vanvittig mange timar i skogen for å få til dette. Når ein ser filmen er det lett å drøyme seg vekk til gyllen septemberskog og storfuglkull som flaksar opp av lyngen. Eg anbefaler filmen på det sterkaste!

Fleire filmar av Clausen finst på heimesida hans: http://www.jaktogdvd.no

Bøffeljakt for folk flest

”Poor mans buffalo” vert han kalla, men eigentleg heiter han Blue Wildebeast eller Brindled Gnu. Det vert sagt at jakta på denne gnuen kan minne om bøffeljakt. Om det stemmer veit eg ikkje, men eg hadde i alle fall ei nervepirrande jakt på han!

Vi starta frå gardstunet hjå bonden vi jakta hjå, og gjekk i retning eit høgdedrag der gnuen brukte å like seg. På tur gjennom det halvtette bushlandskapet støkte vi opp fleire vortesvin, som eg nok kunne felt om eg hadde vore klaar med børsa. Men denne dagen var det altså fattigmannsbøffelen som var målet, i alle fall i første omgang. På vegen oppver traff vi også ein flokk Black Wildebeast, eller Whitetailed Gnu, som passerte oss i stor fart. Det var verkeleg eit mektig syn. Den blå slektningen var det derimot mindre å sjå til, inntil vi runda ein liten topp, og såg utover eit stort ope område med lite vegetasjon. Langt der borte kunne vi i kikkertane sjå ein flokk med nettopp det vi var ute etter: Blue Wildebeast!

Men no var gode råd dyre, ettersom det var lite skjul å finne i riktig retning. Vi velde likevel å prøve ei lang, krypande og ålande ansmygning, i skjul av diverse småbusker. Vel hundre meter frå flokken låg det eit litt større og tett buskas, som vi håpte å nå. Heldigvis hadde vi gunstig vind, og etter førti slitsomme minutt på knena kunne vi åle os inn i buskaset. No gjaldt det berre å finne ei opning der det gjekk an å skyte. Eg fekk lirka børsepipa ut mellom to greiner, og fjerna dei små tustane som stakk framfor pipa. No var det berre å vente til det rette dyret reiste seg, noko som skulle vise seg å ta lenger tid enn vi trudde. Dyra hadde tydelegvis lagt seg til for dagen, og såg ikkje ut til å ha planar om å flytte seg med det første.

Her inne låg eg då eg skaut!

Då dyret eg venta på i tillegg forsvann feil veg med det same det reiste seg, fall valet raskt på eit anna eksemplar som stod lagleg til. Eg svinga børsepipa over, fann bogen og skaut. Skotet såg bra ut, men det er ikkje uvanleg at desse dyra reiser eit stykke sjølv etter gode skot. Vi tok det difor med ro medan flokken reiste, inkludert dyret eg hadde skote på.

Vi hadde spora etter flokken i om lag 500m då vi fann dyret. Det hadde lagt seg til ved nokre busker og sovna inn der. Det viste seg at kula hadde gått inn femten centimeter for langt bak, og kanskje litt på skrå. Den forklaring eg har kome til er at eg må ha hatt ein kvist i skotfeltet då det small, ettersom eg flytta pipa litt før eg skaut.

Som sagt veit eg ikkje om dette kan samanliknast med bøffeljakt, men artig og krevande var det i alle fall!

Tiurjakt: Draumen om den svarte kjempen

Dei siste åra har eg drive nokså mykje med støkkjakt etter skogsfugl, og draumen har jo sjølvsagt vore å skyte ein tiur. Men akkurat det er slettes ikkje så beinkløyvt.

Det var første dagen i den opne skogsfugljakta hausten 2007. Det var godt med fugl i terrenget, og eg hadde fått ei røy på føremiddagen. Etter lunsj rusla eg inn i eit kuppert område med mykje gammalskog, og var sjølvsagt ekstra på vakt. Framme ved ei opning der eg hadde god utsikt mot ein nærliggjande topp, stansa eg. Eg hadde vel stått der ein ti sekund kanskje, då det eksploderte i svarte vengjer oppe i lia. På femten meters hald letta han, sjølve gammalerik. Og som om ikkje det skulle vere nok, steig han sakte på skrå mot meg, rett og slett alt du kan drøyme om. Med rolege rørsler la eg BRNO sideliggaren til skuldra, drog gjennom den store svarte og skaut. I det same såg eg han trakk seg saman, og var sikker på at han skulle dette. Utruleg nok klarte han å sigle vidare, så då han var på 25 meter skaut eg skot nummer to, før han var vekk mellom grantoppane. Med puls på 150 sto eg der, og lytta etter det tunge dunket av ein tiur som treffer bakken, men det var stille. Eg lada børsa for å gå etter i same retning og hadde vel teke to steg då det på nytt eksploderte ovanfor meg. Og no var det heile kullet som ville vekk. Ein etter ein flaug unge tiurar og røyer over meg, og to skot forlet hagla. Begge var retta mot svartfuglar, men dei flaug like godt. Eg treng vel kanskje ikkje fortelje at ettersøket vart resultatlaust, og denne oktoberdagen kjem eg nok aldri til å gløyme…

Hausten 2008 gjekk mot slutten då eg ein ettermiddag var på heimveg over nokre hogstflater med små granklynger her og der. Eg hadde fått ein fin gamal orrhane like før, og var eigentleg godt fornøgd med dagen. Då eg var 12-13 meter frå nokre graner skvatt eg til, og vart stiv i blikket. Der mellom granane sat det forsyne meg ein tiur, og i same augneblink kasta han seg ut på motsett sie. Så fort eg kunne skaut eg to skot mot den svarte skuggen, og såg han misse fart der ute på flata. Eg lada børsa og sprang fram, men fuglen var ikkje å sjå. Med bestemte steg gjekk eg mot ein kan litt lenger framme, og der braka det til igjen. Eit sot var alt eg rakk før han fekk kasta seg ut og sigla nedover lia og var vekk. Eg sto att med pulsen dunkande og eit minne for livet. Heller ikkje denne gongen gav ettersøket resultat.

Men neste år, då skal han ned…

Mat: Haregryte

Harekjøt har god viltsmak, og passar særleg godt til å lage gryte av. Ein vaksen hare er mat nok til 3-4 personar (ca 700g utbeina kjøt).


Råvarene er sikra. (Foto: Bjørn E. Moe)

Bein ut lår, rygg og bogar. Del kjøtet i passe små bitar. Brun kjøtet og beina godt i meierismør i steikjepanne, legg det over i ei jarngryte, kok ut panna og slå over vatn slik at kjøtet akkurat er dekt.

La kjøtet og beina koke i ein time. Ta deretter ut beina, og ha i ei kvart til ei halv sellerirot i terningar. La gryta koke i minst 30 minutt til. Ha mot slutten i lettbruna lauk, sopp og eitt beger sæterrømme.
Jamn med maizena som er rørt ut i fløyte. Smak til. Rosenkål og kokte poterer høyrer med, i tillegg til tytebær eller bærgele.

Det ferdige resultatet:

På impalajakt med Contender

Thompson/Centers legendariske contender, som kan brukast som både rifle, hagle, munnladar og pistol, er i den sistnemnde utgåve svært populær mellom handvåpenjegrar. Sjølv om jakt med handvåpen er forbode i Noreg, er det utbreidt andre stader, t.d. i USA og Afrika. Då eg under ei jakt i Sør-Afrika fekk tilbod om å låne ein Contender i kal. 30-30 Winchester, let eg ikkje sjansen gå frå meg. Som aktiv pistolskyttar visste eg at eg med denne reiskapen kunne samle skota på under 3 cm på 70-80m.

Vi sneik med forsiktige steg mot skogkanten, der vi ville ha fritt utsyn til dei fire impalabukkane som sto ute på sletta. Eg hadde sagt frå til Hayden at han skulle setje seg ned med ryggen mot dyra så snart vi hadde klart skotfelt, og i det vi kom fram i skogkanten gjorde han nettopp det. Han er ein røsleg kar, så når eg sette meg rygg mot rygg med han, og knea løfta, fekk eg god støtte for contenderen. Eg hadde stilt 2-7x leupolden på 5x, og siktekorset låg dønn roleg då eg spende hanen så forsiktig eg kunne, og fann bogen på ein gamal bukk. Eg pusta roleg nokre gonger, og pressa avtrekkaren inn. Skotet small, og bukken teikna tydeleg for skotet idet han sette inn ein lynrask spurt mot næraste bushområde.

Då vi ikkje fann bukken med det same, gjekk vi attende til bilen og henta rifla som reservevåpen. Deretter starta vi ettersøket saman med Sid, bonden vi jakta hjå denne dagen. Vi delte oss, og kort tid etter ropte Sid ut, bukken var funnen! Vel framme kunne vi konstatere at kula hadde gått inn lågt bak bogen, altså eit godt plassert skot. Under slaktinga viste det seg at Nosler BT-kula hadde delt seg ved treffet, og gått ut for langt bak på motsett side. Sjølv i såpass låge hastigheiter som ein får i ein 30-30 kan altså blykjerna i slike kuler dele seg frå mantelen.



Handvåpenjakt er utruleg spanande, ettersom ein er avhengig av å kome nærare dyra enn ein treng som riflejeger. Det skal mykje trening til for å skyte godt med handvåpen, men om ein kjenner sitt våpen godt står det ikkje mykje attende for ei rifle på moderate hald!

Skogsfugljakt 2008

Her kjem nokre laust samansette minne frå fuglejakta sist haust.

Mitt heldigaste skot

Vi låg på ein haug med oversikt oppover lia på baksida. Innimellom buskene kunne vi skimte nokre impalabukkar, og eg venta berre på at den største bukken skulle eksponere seg. Haldet var ganske langt, men sidan eg låg med støtte på ein stein og var innskoten på 200m meinte eg det skulle gå bra. Langt om lenge kom endeleg bukken fram, men før eg fekk skote på han trakk han raskt oppover i lia. Eg følde han i siktet, og då han stoppa ein augneblink i ei opning let eg skotet gå. Bukken teikna for treff, men fekk kasta seg inn i noko tett bush. På veg til skotplassen kom eg på at eg hadde halde rett i bogen på dyret, medan eg burde ha helde ein del over på det haldet bukken sto på då eg skaut.

PH Hayden hadde med seg sin irske terrier, og då vi fann blod på skotplassen slepte han hunden. Denne forsvann i same retning som bukken, og det tok ikkje mange sekund før det var full los inne i tetta. Det gjekk litt rundt der inne, før dei drog ut på motsett side. Losen runde attende, og kom mot oss i ei enormt tempo litt lenger nede i lia, slik at det vart eit reint sideskot. Børsa kom til skuldra, eg svinga i retning bukken og skotet gjekk. Og aldri har eg vel sett slik ein skotreaksjon! Bukken stoppa i spranget, rulla nokre meter og vart liggande. Eg kan hugse at eg såg hovudet på dyret i siktet då det small, men visste ikkje kvar eg eigentleg hadde skote. Med nytt skot i kammeret sprang eg fram, berre for å konstatere at bukken var stein dau. Skotet hadde ved eit lukketreff gått inn rett under auget, og gjennom kraniet. Eg skaut sjølvsagt ikkje mot hovudet med vilje, men i ein slik situasjon er det viktigaste at ein får avliva dyret.

Det første skotet sat som eg hadde frykta litt for lågt, heilt nede i bogen. Sjølv om det heilt sikkert hadde vore drepande, kunne bukken ha kome langt om eg ikkje hadde råka med svingskotet.

Litteratur: "Jakt - for alle penga!" (S.Solli)

Svein Solli er etter mi meining den fremste forfattar vi har hatt i Noreg innan jaktskildringar. "Jakt - for alle penga!" er hans mest omfattande bok om jakt, og han tek i første halvdel av boka grundig føre seg dei fleste jaktformer som vert drive i Noreg. Innimellom forteljingar frå meir eller mindre vellukka jakter, kjem Solli med sine engasjerte utgreiingar om eigna og mindre eigna våpen til dei ulike formål. Og nettopp dette våpentekniske innhaldet gjer Svein Sollis bøker spesielle. Hans glødande interesse for våpen, jaktkuler, optikk og anna relevant utstyr gir jaktforteljingane ein ekstra dimensjon.

I andre del av boka fortel Solli frå eit utval av sine jaktreiser rundt om i verda, frå Nord-Amerika til Sør-Afrika. Også her har aktuelle våpen for slik jakt ein naturleg del. Denne boka kan anbefalast for alle som slit med jaktabstinensar utanfor sesongen. Eg kan garantere at du vil drøyme deg vekk, og kanskje vert eigne eventyrlege reiser planlagde i sofakroken?

Hjort fort gjort!

Om ein ser vekk frå fråværet av vegetasjon, kunne denne lia ha vore kvar som helst på vestlandet. Men denne gongen var vi endå lenger vest, nemleg i Kintail i Nord-Skottland. Vi var i tillegg til underteikna den lokale sjefsstalkeren Colin, og Eivind. Colin hadde med si velbrukte Remington 78 i 270 Winchester, medan Eivind og eg skulle stå for skytinga.

Frå dalbotnen langt der nede hadde vi observert ein mindre hjorteflokk, og det var denne vi klatra oppover mot. Den siste halvtimen hadde vi ikkje sett dyra, og sjølv byrja eg å misse oversikten over akkurat kvar i lia vi befann oss. Etter ei strabasiøs friklatring i eit bekkefar kom vi opp i ei renne i dalsida, der det var enklare å forflytte seg. Og eg kjende no att denne renna som eit punkt eg hadde merka meg nedanifrå, og visste at dyra kunne dukke opp når som helst. Og med det same var dei der, på den andre sida av ein bratt liten kant. Eg overtok Remingtonen frå Colin, og klatra forsiktig oppover i dekning av ein stor stein. Colin klatra etter meg, for å kunne plukke ut dei dyra han ville ha avliva. Vi kom opp til steinen, og dei neste 20 sekunda vart meir actionfylde enn eg hadde tenkt på førehand.

Med det same eg fekk ei kolle klar gjekk skotet. Dyret kasta seg rundt og forsvann bak den neste kanten. Dette med å skyte kolla før kalven er heilt normalt mellom yrkesjegrane i Skottland, og dessutan var vi usikre på om denne kolla hadde kalv i det heile. Ettersom skotet såg bra ut flytta eg trådkorset til ein kalv lenger nede i lia, og let skotet gå. Kalven datt i smellen og i det same vart eg var ei ny kolle som dukka opp frå venstre. Eg tok raskt ladegrep, og pressa avtrekkaren inn. Men ingen smell kom, og ein nytt ladegrep avslørte att kammeret var tomt. Då det neste avtrekket resulterte i ein ny klikk steig pulsen raskt, og mykje fikling måtte til før eg endeleg fekk skotet opp frå magasinet og inn i kammeret. Kolla hadde flytta seg eit stykke, men var endå på skothald, og denne gongen small skotet som den skulle. Kolla markerte for treff, og la seg ned etter nokre vaklande steg.

Då vi kom fram til skotplassen f0r den første kollam oppdaga vi at denne hadde teke turen utfor eit tredve meter høgt stup, men då vi kom ned var det utruleg nok ikkje gått hol på vomba. På tur ned lia fekk eg auge på ein grevling som kom luskande mot meg. Eg gjekk Colin i møte for å hente børsa, men reaksjonen til Colin var ikkje som venta då eg sa der gjekk ein grevling i lia. Colin hadde gått i desse fjella i heile sitt liv, og aldri sett ein grevling før! Det viste seg at desse var freda og utruleg sjelde i dette området. Jaggu godt eg ikkje hadde børse med sjølv..

Våpengarderoben: Mine val

Den nye våpenforskrifta er vedteken(men ikkje gjort gjeldande per dags dato), og med det kom våpengarderoben til Noreg. Alle som vert funne skikka til å eige våpen, kan no kjøpe 6 jaktvåpen utan noko meir om og men. Det er jo i seg sjølv bra, så får ein sjå kor vanskeleg det vert for dei av oss som synes vi treng fleire. Skulle eg velje meg 6 våpen til all jakt, trur eg det hadde vorte desse:

1. Hagle i kaliber 12, sideliggar
Sjølv om eg ofte vel kaliber 16 til fuglejakt i Noreg, må eg nok her velje ei hagle i kaliber 12. Dette har å gjere med at eg baserer meg på kun ei rein hagle, og kaliberet er og blir mest det mest anvendelege. Og ein får alltid tak i skot uansett kvar ein er på guds grøne jord, og kva ein vil jakte på. Og kvifor sideliggar? Eg har rett og slett inntrykk av at eg treffer best med det på jakt!

2. Drilling i kaliber 12/12/6,5x57R
Også når det gjeld drillingar er eg tilhengjar av kaliber 16, som gir noko lågare totalvekt i mange tilfelle. Men med same argumentasjon som for den reine hagla, vel eg her kaliber 12. Riflekaliberet er eg derimot ikkje i tvil om, det må bli 6,5*57R. Ein drilling er for meg eit våpen til assortert jakt, og for ein norsk jeger er 6,5x57R den minste kragepatrona(og ein drilling må sjølvsagt vere kamra for kragepatron!) som lovleg kan brukast til storviltjakt, samtidig som den er ei eminent fuglepatron med godt utval i alle slags kuler. Optikken her vert ein 1-4*20/24, i hakemontasje.

3. Boltrifle med magnumlåskasse i kaliber 375 Ruger
Ei rifle i eit 375-kaliber er ein naturleg del av denne garderoben, ettersom den er minstekravet for mange farlige vilt, og i tillegg er i glimrande elgpatron t.d. Kvifor eg vel 375 Ruger i staden for 375 H&H er ei smakssak, men eg har sans for denne rettvegga, ikkje alt for lange parona, som eg trur kjem til å verte populær med åra. Opne safarisikte eller helst ”ghostring”-dioptet vert hovudsiktet, men med mogelegheit for kikkert i hurtigmontasje for meir blanda jakt, t.d. ein 1,5-6x variabel. Og skulle sjansen for elefantjakt by seg, er det ikkje vanskeleg å få montert eit løp i 416 Remington eller liknande.

4. Boltrifle med lang låskasse i kaliber 280 Remington
Våpengarderoben fordrar val av varierte låskasser, gjerne med fleire løp til kvar. Difor vel eg ei kort låskasse, og ei med normal låskasselengde. Eg er tilhengjar av 7mm-kaliberet, og vel difor 280 Remington i denne låskassa. Med ein 2,5-10x50 kikkert eller liknande, vert dette universalrifle for jakt i dårleg lys, og elles variert jakt. Dette systemet kan evt. byggjast ut med fleire piper, i kaliber som 6,5x55, .30-06, 6,5-06, 270 Winchester osb.

5. Boltrifle med kort låskasse i kaliber 7mm-08 Remington
EI kort låskasse gir ei lett rifle, som er gunstig til t.d. reinsjakt, hjortejakt på vestlandet og anna jakt der ein går mykje. Kaliberet er mitt val, kunne like godt ha vore 308 Winchester eller 260 Remington m.fl. Til denne rifla vile eg ha ein lett kikkert, t.d. ein 3-9*40/42. Og sjølvsagt kan det utvidast med fleire piper også her.

6. Småviltrifle
Dette er punktet eg er mest usikker på. Ei robust hagle til sjøfugl- og gåsejakt, ei salongrifle til småviltjakt, dobbelrifle, mogelegheitene er mange. Men personleg vel eg altså her ei reindyrka småviltrifle, med låskasse helst kortare enn vanleg 308-lengde. Type utgåtte Sako Vixen, Brno Fox, CZ 527 kan vere naturlege val. Kaliberet ville for meg vorte 6x45, men 223 Remington er eit like naturleg val. 6x45 gir litt mindre vindavdrift, og litt meir anslagsenergi. Med ein kikkert med om lag 12x som største forstørring er dette verkty for alt slags fuglevilt, frå toppjakt til vinterjakt på rype. I tillegg kan det ladast lette og hurtigekspanderande kuler til rev, bever, kråkefugl og liknande.

Sauejakt i Njardarheim

Stadig fleire av oss nordmenn reiser til fjerne asiatiske himmelstrøk for å jakte Ibex, Marco Polo, Argali og andre villsauar. Og betaler så det svir. Men kvifor skal ein no eigentleg det, når ein har slike attraktive trofè gåande i eigne fjell?

(Før nokon ringjer til SNO i fortvilelse over tjuvjakt på norsk dalasau, vil eg understrekje at dette eksemplaret vart avliva etter ynskje frå eigaren.)

Under ei reinsjakt i Njardarheim traff vi ein sauesankar som hadde funne eit lam som sto fast på ei fjellhylle, og lurte på om vi kunne tenkje oss å skyte den. Ettersom det var lite rein å sjå, og eit bomskot med rifla på ein fjellrypestegg var dagens einaste resultat, var eg ikkje vanskeleg å be. Vi klatra oss ned på ei fjellhylle i høgde med lammet, og etter å ha lasermålt avtanden til om lag 180m, rigga eg meg til med 7mm magnumen. Dei neste bileta viser hendingsforløpet frå skotet gjekk til vi kunne studere resultatet:

Ja ein "Norsk Dala" er verkeleg noko ein kvar sauejeger med respekt for seg sjølv bør ha i trofèsamlinga!

(Alle foto: Bjørn Erik Moe/Karl G. Hoven)

Ein rusletur i Warthog Valley

Det var behageleg temperatur då vi gjekk frå bilen den ettermiddagen. Sjølv om vi befann oss i Eastern Cape i Sør-Afrika, låg dagtemperaturen knappast over 20 grader. Om morgonen hadde det endåtil vore frost på bilrutene! Målet for denne turen var Warthog Valley, der eg dagen før hadde skote eit lite vortesvin. Dalen bar altså sitt namn med rette, og denne gongen var eg ute etter ein skikkeleg gris. Warthog er altså det vanlege namnet på det vi her i Noreg kallar vortesvin. Denne grunne, vide dalen var eit glimrande område for vortesvinjakt. Vi heldt oss høgt i terrenget, og granska dalbotnen i kikkertane. Der nede hadde svina jordholene sine, og brått kunne dei kome tytande ut.

Brått vart vi vare ei rørsle i motsett dalside. Kikkertane kom opp, og vi kunne bekrefte at ein liten gris var komen opp til overflata. Ettersom min PH Hayden visste av erfaring at der det er eit vortesvin kjem det brått fleire, bestemte vi oss raskt for å bevege oss i retning denne vesle grisen. Gjennom tett bush gjekk det, og tankane vandra raskt til dei få puffadderane vi hadde sett på turen. Desse slangane er ikkje noko du ynskjer å stifte nære bekjentskap med. I det vi kom ut i opninga vi hadde sett oss ut på førehand, såg vi straks att det var meir enn ein gris ute på tur denne ettermiddagen. Eg rigga meg til på ei fråflytta termittue, knappe 200m frå griseholene i motsett dalside. Med god støtte frå tua var eg klar til å skyte med det same ein god gris viste seg, og då ein vaksen kar entra scena, var trådkorset godt på veg inn i bogen. I same augneblink vart eg var noko i utkanten av synsfeltet: Opp frå eit stort jordhol spruta det brått ein voldsom dusj av jord!

Og så kom han opp, sjølve styggen. Med kraftige hoggtenner og velutvikla grisebust spankulerte han opp frå holet sitt, og tok eit overblikk over sine artsfrendar. Og det var det siste han gjorde, ettersom ei 9 gram tung 7mm-kule nokre tidelar tidlegare hadde forlete munninga på Remingtonrifle, og var på veg gjennom dalen. Den råka han midt i bogbladet, og 4-5 vaklande steg var det han orka, før han ramla over ende. Hayden var rask med å gratulere, og etter ein rask tur gjennom diverse tornekratt kunne vi ta grisen i nærare ettersyn. Dei sto verkeleg ikkje fyrst i køa då utsjånaden vart fordelt desse dyra. Men eit utruleg artig jaktvilt er dei!

Den dag i dag står han heime på vestlandet, og minner meg om ein nydeleg ettermiddag i Warthog Valley. Dette vert ikkje siste gong eg jaktar vortesvin!